Emporiae
Emporiae (Ἐμπόριον), belangrijke antieke handelsstad
op de oostkust van Spanje, gelegen ca. 125 km
ten noordoosten van Barcelona
(Barcino) aan de
Golf van Rosas; thans Ampurias.
Het oudste gedeelte van E., de z.g. Palaiapolis
op het eilandje (thans schiereiland) San Martin,
werd door griekse kolonisten uit
Massilia gesticht
in het begin van de 6e eeuw vC. Ca. 500 vC
ontstond op de tegenoverliggende kust de stadswijk
Neapolis. Tussen de oude en de nieuwe stad bevond
zich de haven. Ten westen van beide stadskernen
verrees de inheemse nederzetting Indike, die in
45 vC door Caesar
tot een romeinse colonia werd
verheven.
E., dat sinds de tweede punische oorlog bondgenoot van Rome was, diende in de 2e en 1e eeuw vC als operatiebasis voor de romeinse expedities in Spanje. De stad leidde een welvarend bestaan tot ca. 265 nC, toen ze door de Franken verwoest werd. Daarna speelde ze nog een bescheiden rol als bisschopszetel, tot aan de inval van de Arabieren, die haar einde betekende.
E. is sinds het begin van deze eeuw het voorwerp
geweest van intensieve opgravingen. Deze hebben
uitgestrekte necropolen, het grondplan van Neapolis,
de muren van de romeinse colonia, resten van
een amfitheater en van vele andere gebouwen aan
het licht gebracht, benevens talloze antieke kunstwerken,
o.a. een groot Asclepius-beeld uit de 4e
eeuw vC, dat zich thans in het archeologisch museum
van Barcelona bevindt.
Lit. Hübner (PRE 5, 2527-2530). R. Grosse (PRE, Suppl. 9, 1962, 34-36). A. Garcia y Bellido (EAA 1, 328-330). - M. Almagro Basch, Ampurias, Guia de las excavaciones (Barcelona 1943). Id., Las fuentes escritas referentes a Ampurias (ib. 1951). Id., Ampurias. Historia de la ciudad y guia de las excavaciones (ib. 1951). Id., Las inscripciones ampuritanas griegas, ibericas y latinas (ib. 1952). Id., Las necropolis de Ampurias 1-2 (ib. 1953-1955). Tijdschrift: Ampurias (Barcelona 1939vv). [Nuchelmans]