Haeduers

kaartHaeduers (latijn Haedui of Aedui), belangrijke gallische stam, die het gebied tussen Loire en Saône bewoonde. Volgens Livius (5,34) namen de H. reeds in de 6e eeuw vC deel aan een gallische expeditie naar Italië. In 121 vC sloten ze uit angst voor de Allobrogen en de Arverni vriendschap met de Romeinen, van wie ze de eretitel 'fratres consanguineique populi Romani' ontvingen; sindsdien waren ze de machtigste stam van Oost-Gallië, maar deze positie werd spoedig in gevaar gebracht door de Sequanen en hun germaanse bondgenoot Ariovistus; deze laatste onderwierp hen zelfs in 61 vC. Het optreden van Caesar gaf de H. hun vrijheid terug; tijdens diens gallische expedities verleenden ze hem weliswaar belangrijke hulp, maar in 52 vC namen ze deel aan de grote gallische opstand onder Vercingetorix. Onder Augustus werd hun gebied een civitas foederata met de hoofdstad Augustodunum (Autun), die ca. 12 vC gesticht werd ter vervanging van de 20 km westelijker gelegen oude vesting Bibracte. Later waren de H. nog betrokken bij de gallische opstanden van Sacrovir (21 nC) en Vindex (68 nC). Toen keizer Claudius (41-54) de bewoners van Galië het recht verleende om romeinse ambten te bekleden, waren de H. de eersten die daarvan gebruik maakten. In de 3e en 4e eeuw nC had hun gebied veel te lijden van burgeroorlogen en invallen van barbaren.


Lit. Caesar, De bello Gallico, passim. [Nuchelmans]


Kaart