Felix III (II), 13 maart 483 - 1 maart 492 (als heilige vereerd).
Felix III wordt zo aangeduid omdat ten tijde van zijn verkiezing de tegenpaus Felix II (355 - 365) nog niet verwijderd was van een vroege officiële pauslijst. Hij is bekend vanwege zijn afwijzing van het Henoticon en zijn excommunicatie van Acacius, de patriarch van Constantinopel, die het ondersteunde. Het acaciaans schisma dat daaruit voortkwam, bleef bestaan tot 5l9. Het Henoticon was een verklaring, opgesteld in 482 door keizer Zeno en patriarch Acacius met de bedoeling de orthodoxie van Chalcedon te verzoenen met het monofysitisme.
Felix III was de zoon van een priester en zelf weduwnaar met ten minste twee kinderen. Van een daarvan was paus Gregorius de Grote (590 - 604) een afstammeling. Onmiddellijk na zijn keuze, die beïnvloed werd door de prefect van de koninklijke pretoriaanse garde, vroeg Felix om de ontzetting uit zijn ambt van de nieuwe monofysitische bisschop van Alexandrië en de onderhouding van de leer van het concilie van Chalcedon (451) over de twee naturen in Christus. Hij hekelde Acacius voor zijn steun aan de nieuwe bisschop van Alexandrië en aan het Henoticon en sommeerde hem naar Rome te komen om zich te verdedigen tegen de beschuldigingen van de orthodoxe bisschop die voor de monofysiet plaats had moeten maken. Maar de gezanten van de paus voerden hun opdracht slecht uit doordat ze geen protest aantekenden toen de naam van de monofysitische bisschop werd opgenomen in het eucharistisch gebed. Daardoor hadden ze de indruk gewekt dat Rome zowel hem als het Henoticon in feite had goedgekeurd. Na de terugkeer van de gezanten in Rome werden zij evenals Acacius door de paus geëxcommuniceerd op een synode, gehouden in 484. Via een speciale koerier stuurde hij de veroordeling van Acacius naar Constantinopel.
Verteld wordt dat enkele overijverige orthodoxe monniken het bericht op de kleding van Acacius prikten terwijl hij voorging in een eucharistieviering. Het enige directe effect dat van de excommunicatie uitging, trof de paus zelf. In Constantinopel werd zijn naam uit de gebeden van de eucharistie verwijderd. (De namen van de personen voor wie gebeden moest worden, werden op twee houten of metalen panelen geschreven die met een scharnier aan elkaar waren bevestigd; in het Grieks diptieken genoemd, wat 'samengevouwen' betekent.) Het effect op de langere termijn was voor de kerk veel ernstiger. Het bespoedigde het acaciaanse schisma, dat vijfendertig jaar zou standhouden (484 - 519) en de eerste serieuze breuk in de eenheid tussen oost en west betekende. Toen Acacius in 489 stierf en twee jaar later een nieuwe keizer de troon besteeg, was alle hoop gevestigd op een regeling van het geschil. De paus weigerde echter alle verzoenende gebaren zolang de monofysitische bisschop in Alexandrië bleef zitten en zijn naam zowel als die van Acacius in de eucharistie gememoreerd bleef. Zelfs nadat de monofysitische bisschop was gestorven en een orthodoxe in zijn plaats op de zetel van Alexandrië was gekozen, weigerde de paus een gebaar in de richting van hereniging te maken totdat de naam van Acacius uit de eucharistische gebeden verwijderd was. In een strijdlustige brief aan de keizer waarschuwde hij deze 'van degenen die daarmee belast zijn te leren wat op God betrekking heeft en niet te proberen ze te beleren'. Sommige historici beschouwen dit als het eerste schot in wat een langdurige strijd zou worden tussen paus en keizer.
In zijn benadering van de pastorale problemen in het westen was Felix III niet minder
hard en onverzoenlijk. Toen hem werd gevraagd hoe moest worden omgegaan
met de vele katholieken in Noord-Afrika die onder ariaanse dwang waren overgedoopt,
bepaalde hij in 487 bij decreet dat hun op heilig gezag een verzoening moest
worden onthouden tot ze op hun sterfbed lagen en anderen konden slechts na lange
jaren van strenge boete met de kerk worden verzoend. Felix werd begraven in het
familiegraf in de Paulus buiten de Muren bij zijn vader, zijn vrouw en zijn kinderen.
Feestdag: 1 maart.