Silverius

Silverius, gest. 2 december 537. Paus van 1 of 8 juni 536-11 november 537 (als heilige vereerd).

Silverius was de zoon van paus Hormisdas (514 - 523) en de eerste en enige die als subdiaken tot paus werd gekozen. Hij is een van de drie, mogelijk vijf pausen die bij hun leven zijn afgetreden: Pontianus in 235, Coelestinus V in 1294, Gregorius XII in 1415 en mogelijk Johannes XVIII in 1009. (Tijdens het canoniek nogal verwarrende pontificaat van Benedictus IX trad deze in 1045 af ten gunste van zijn peetoom maar in 1047 werd hij in het ambt hersteld.) De keuze van Silverius had plaats onder de dreiging van geweld tegen de Romeinse clerus door Theodahad, de laatste Ostrogotische koning van Italië, die een pro-Gotische paus wilde nu de keizer van het oosten op het punt stond zijn koninkrijk binnen te vallen.

De monofysitische keizerin Theodora, ontstemd over de afzetting van de monofysitische Anthimus als patriarch van Constantinopel door de vorige paus, drong er bij paus Silverius op aan om af te treden ten gunste van de Romeinse diaken Vigilius. Deze was pauselijk nuntius in Constantinopel en met hem had zij afgesproken Anthimus te rehabiliteren. Toen Silverius weigerde, werd hij ontboden op het hoofdkwartier van de keizerlijk generaal Belisarius en beschuldigd van samenzwering met de Goten die op dat moment het beleg voor de stad sloegen. De paus werd van zijn pallium beroofd, gedegradeerd tot de status van een monnik en op 11 maart 537 afgezet. (Als voortvloeisel daarvan erkent zelfs de officiële pauslijst van het Vaticaan in het Pauselijk Jaarboek de geldigheid van deze afzetting door de keizer, want het laat het ponfificaat van zijn opvolger in dezelfde maand beginnen hoewel Silverius pas officieel afstand deed in november.) Hij werd gedeporteerd naar Patara, een zeehaven in Lycië, waar de plaatselijke bisschop onmiddellijk een goed woordje voor hem deed bij keizer Justinianus. De keizer beval de paus naar Rome terug te keren om voor het gerecht te verschijnen. Als zou blijken dat hij onschuldig was, zou hij de pauselijke troon terugkrijgen.

Maar op dat moment was Vigilius al tot nieuwe paus gekozen. Toen Silverius in Rome aankwam, regelde Vigilius dat hij werd overgebracht naar het eiland Palmaria in de Golf van Gaeta, waar Silverius op 11 november onder bedreiging afstand deed van het pausschap. Op 2 december, nog geen maand later, stierf hij; waarschijnlijk aan de gevolgen van honger en lichamelijke uitputting bedoeld om zo een mogelijk beschamend proces te vermijden. Hij werd op het eiland begraven. Zijn graf werd druk bezocht door mensen die genezing en wonderen zochten. Vanaf de elfde eeuw wordt hij als martelaar vereerd maar pas sinds de veertiende eeuw wordt hij in Rome zelf vereerd. Feestdag: 20 juni.


Pausen Afkortingen Lijst van Namen