Aeolische eilanden

Aeolische eilanden (Αἰόλου νῆσοι, Αἰολίδες of Λιπάραι; latijn Aeoli insulae, Aeoliae, Liparae, Hephaestiades, Vulcaniae) was in de Oudheid de verzamelnaam voor een groep van zeven vulkanische eilanden ten noorden van de noordoostelijke punt van Sicilië. Thans heten ze Isole Eolie of Isole Lipari, in het Nederlands gewoonlijk Liparische eilanden.

Tot de A. werden gerekend Lipara (Λιπάρα, thans Lipari), Strongle (Στρογγύλη, thans Stromboli met de bekende actieve vulkaan), Didyme (Διδύμη, thans Salina), Phoenicussa (Φοινικοῦσσα, thans Filicudi), Ericussa (Ἐρικοῦσσα, thans Alicudi), Therasia of Thermessa (Ἱερὰ Ἡφαίστου, thans Vulcano) en Euonymus (Εὐώνυμος, thans Panarea. Op een van de A. zou Hephaestus-Vulcanus zijn smidse hebben gehad. Strongyle of Lipara werden geïdentificeerd met het drijvende eiland Aeolia (Αἰολίη) uit de Odyssee (10), de woonplaats van de heer der winden Aeolus, naar wie de groep werd genoemd.

Recente opgravingen (vooral sinds 1951) hebben aangetoond, dat de gevaarlijke eilanden reeds in zeer oude tijden bewoond waren en al in het 2e millennium vC contacten onderhielden met de aegeïsche wereld. Op Lipara vestigden zich ca. 580 vC griekse kolonisten uit Cnidus en Rhodus; later was dit eiland een carthaagse marinebasis, die in 251 vC in romeinse handen overging. In 241 vC werd de gehele groep bij de provincie Sicilia gevoegd. Vanaf de 3e eeuw nC was Lipara bisschopszetel. De archaeologische vondsten bevinden zich in het Museo Eoliano op Lipari.

Lipari

Lit. L. Bernabò Brea (EAA 3, 349-353) met uitvoerige bibliografie. - G. Libertini, Le isole Eolie nell' antichità greca e romana (Florence 1921). L. Zagami, Le isole Eolie nella storia e nella leggenda (Messina 1939, ²1953). [Nuchelmans]