Aquincum
Aquincum, romeins legioenskamp en stad op de
rechter oever van de Donau in het huidige stadsdeel
Boeda van Boedapest. In
de keltische nederzetting Akink werden waarschijnlijk
reeds ten tijde van Augustus
of Tiberius hulptroepen
gelegerd. Als hoofdbolwerk van de midden-Donaulinie
was A. sinds 114 nC de vaste standplaats van
de legio II adiutrix; ook andere legioenen
verbleven er tijdelijk. Sinds de verdeling van
Pannonia in ca. 105 was het de hoofdstad van de
provincie Pannonia inferior. Ten tijde van keizer
Hadrianus (117-138)
werd de burgernederzetting rond
het kamp municipium, onder
Septimius Severus
(193-211) een colonia Septimia. Het christendom
drong reeds vroeg in A. en omgeving door.
Opgravingen (vanaf ca. 1880 en vooral sinds 1947)
hebben resten van zowel de militaire als de burgerlijke
nederzetting aan het licht gebracht: thermencomplexen,
twee amfitheaters (een van 130 x 107,
en een van 86 x 75 m), markten, aquaducten,
Mithrasheiligdommen, oud-christelijke bedehuizen en
vele woningen. In de archeologische zone bevindt
zich een museum, waarin de belangrijkste vondsten
ten toon gesteld zijn, onder meer het enige uit de
Oudheid bewaarde orgel.
Lit. W. Tomaschek (PRE 2, 333). D. Adamesteanu (EAA 1, 520-522). - L. Nagy, Führer durch Aquincum (Boedapest 1934). J. Szilágyi, Aquincum (ib. 1956). K. Póczy, A.² (Boedapest 1974). [Nuchelmans]