Chalcidice

kaartChalcidice (Χαλκιδική), bergachtig schiereiland in het noordwesten van de Aegeïsche Zee, tussen de Golf van Therme (Saloniki) en de Golf van Strymon; thans Chalkidiki. C. splitst zich ongeveer halverwege in drie kleinere schiereilanden, de landtongen Pallene, Sithonia en Athos of Acte, die resp. eindigen in de kapen Canastraeum, Ampelus en Nymphaeum. De oorspronkelijke bevolking bestond uit Chalcidiërs en Bottiaeërs, die waarschijnlijk van thracische stam waren. Bij dezen voegden zich sinds de 8e eeuw vC Grieken als kolonisten, vooral uit de euboeïsche steden Chalcis en Eretria. C. exporteerde veel timmer- en brandhout. De voornaamste steden waren Mende, Scione, Singus, Acanthus, Olynthus, Potidaea en Stagirus.

Om zich te beveiligen tegen de macedonische expansie sloten de Grieken van C. zich na de perzische oorlogen bij de attisch-delische zeebond aan, maar in 424 werden Olynthus en enkele andere steden door de Spartaan Brasidas van het atheense juk bevrijd; de overige werden vrij in 404. Daarna vormden de steden van het schiereiland een eigen bond, die een tijd deel uitmaakte van de tweede attische zeebond, maar spoedig uiteenviel, waarna C. een gemakkelijke prooi voor Philippus II van Macedonië werd. Deze veroverde de steden stuk voor stuk (357-348), verjoeg de meeste bewoners en verving ze door macedonische veteranen.


Lit. L.Bürchner (PRE 3, 2069-2074) [Nuchelmans]


Kaart