Lato
Lato (Λατώ), stad in het oosten van Creta, op ca.
400 m hoogte, 15 km van het tegenwoordige Hagios Nikolaos. L. was al in de
minoïsche tijd bewoond, maar werd verlaten. In de 8e eeuw vC werd L.
opnieuw gesticht door de Doriërs en werd in de archaïsche en
klassieke tijd een van de belangrijkste steden van het eiland. In de 3e
eeuw vC vormt L. met de haven Kamara een stadstaat. Bij het einde van de
2e eeuw ontstond er een grensconflict met Olus (ten noorden van L.). Ongeveer uit dezelfde
tijd ontstond een bondgenootschap met Lyttus (Lyctus) en Hierapytna. Langzamerhand verhuisden de inwoners van Lato naar Kamara
(de haven van Lato: Lato pros Kamara (Λατὼ πρὸς Καμάρα)).
Franse archeologen hebben L. sinds 1901 onderzocht. Er zijn resten gevonden
uit de archaïsche, klassieke en hellenistische tijd: een stoa, exedra,
prytaneion, een tempel voor Eileithyia, winkels en huizen.
Lit. NP 6, 1178-9. A. Chaniotis, Dei Verträge zw. kret. Poleis in der hell. Zeit, 1996. P. Faure, Aux frontières de l'état de L.: 50 toponymes (W.C.Brice, Europa, 1967).