Vulci


kaartVulci (ouder Volci), etruskische stad, gelegen op een hoog plateau op de rechter oever van de Armenta (thans Fiora) ca. 12 km van de monding in de Tyrrheense Zee en ca. 100 km ten noordwesten van Rome. V. was reeds in de 8e eeuw vC een belangrijk centrum van de Villanova-cultuur. Van de 7e tot de 4e eeuw vC was het een van de rijkste leden van de etruskische dodecapolis. In de 4e eeuw werd de stad omgeven door een muur van tufsteen, die voor een deel teruggevonden is. V. werd door de Romeinen onderworpen ca. 280 vC; dezen stichtten 20 km ten westen van V. in 273 vC de kolonie Cosa (Vulcientium). Sindsdien verloor de stad snel aan betekenis; in de 8e eeuw was zij geheel verlaten.

De opgravingen van V. vormen een lange serie van afwisselend systematische, min of meer deskundige onderzoekingen en plunderingen door amateurs en rovers. De belangrijkste vondsten zijn de duizenden graven en grafkamers met bijzonder rijke grafgiften, die via de handel in tientallen europese musea terechtgekomen zijn. De mooiste exemplaren van de klassieke attische ceramiek komen uit vulcische necropolen. Ook de edelsmeedkunst is van zeer hoge kwaliteit, evenals de in vele grafkamers aangetroffen fresco's; de beroemdste, met mythologische taferelen, komen uit de in 1857 geopende Tomba François (5e en 4e eeuw vC). In de Tomba di Iside werd een 90 cm hoog kalkstenen vrouwenbeeld uit ca. 600 vC gevonden (thans in het British Museum).


Lit. G. Radke (PRE 9A, 759v). M. Torelli (EAA 7, 1208-1214). Id. (Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Princeton 1976, 991). F. Messerschmidt/A. von Gerkan/K. Ronczewski, Nekropolen von V. (Berlin 1930). R. Bartoccini, V. Storia, scavi, rinvenimenti (Rome 1960). A. Hus, V. étrusque et étrusco-romaine (Paris 1971). F. Boitani/M. Cataldi/M. Pasquinucci, Le città etrusche (Milaan 1973) 217-225. S. Steingraber, Etrurien. Städte, Heiligtümer, Nekropolen (München 1981) 183-203. [Nuchelmans]


Kaart