Photius (Φώτιος) (ca. 827 -ca. 898), byzantijns theoloog en filosoof, tevens een hooggeplaatst hofdignitaris, die tot patriarch van Constantinopel werd benoemd na de afzetting van Ignatius in 858 door keizer Michaël III, die echter niet de goedkeuring van paus Nikolaas I verkreeg, waardoor Photius in 863 werd veroordeeld. Hierop riep Photius een concilie bijeen en legde daar de basis van het toekomstige schisma tussen de Oosterse en Westerse Kerk. Photius beschuldigde de Kerk van Rome ervan, het credo vervalst te hebben en verklaarde dat de patriarch van Constantinopel op gelijke voet stond met de paus van Rome.
Door keizer Basilius de Macedoniër verwijderd uit Constantinopel (867), werd hij door het 8ste oecumenisch concilie veroordeeld (869-870), maar bij de dood van Ignatius, die ondertussen in zijn waardigheid was hersteld, werd hij opnieuw tot patriarch gekozen (878). Hij werd geëxcommuniceerd door paus Johannes VIII en stierf in ballingschap.
Photius had een grote en gedegen kennis van
de christelijke Griekse cultuur; hij liet talrijke geschriften
na, waaronder het bekende Bibliotheca (Βιβλιοθήκη),
een werk waarin hij in de vorm van samenvattingen
en excerpten 279 historische of theologische
(nu grotendeels verloren) teksten de revue liet
passeren en daarbij biografische wetenswaardigheden
verschafte over de auteurs.