Paeonius
 |
Nike uit Olympia |
Paeonius (Παιώνιος) van Mende op Chalcidice,
griekse beeldhouwer uit de tweede helft van de 5e
eeuw
vC. P. is een van de weinige griekse beeldhouwers
van wie we een origineel werk bezitten, de
in 1875 teruggevonden
Nike
van Olympia. Het
marmeren beeld, dat een wijgeschenk is uit ca. 420
vC en zich thans in het museum van Olympia bevindt,
stelt de godin voor op het ogenblik dat zij
met uitgestrekte vleugels neerdaalt, hetgeen door
de kunstenaar op zeer suggestieve
wijze is uitgebeeld:
de mantel lijkt door de wind tegen haar
lichaam te worden gedrukt. De Nike, die oorspronkelijk
2,90 m
hoog geweest moet zijn, thans tengevolge
van het ontbreken der vleugels nog 2,16 m
is, stond in de oudheid op een 9 m hoge
driehoekige
basis voor het oostelijk front van de Zeustempel,
waarvoor P. de
acroteria
vervaardigde. Sommigen
veronderstellen - hoogstwaarschijnlijk ten
onrechte - dat aan P. ook sculpturen op de Apollotempel
in
Bassae,
op de balustrade van de tempel
van Athene Nike op de atheense acropolis en op
het
Nereïden-monument te Xanthus mogen worden
toegeschreven.
Lit. G. Lippold (PRE 18, 2412v). Ch. Hofkes-Brukker (EAA
5, 844-848). - Id., Die Nike des Paionios und der Bassae-Fries
(Bulletin van de Vereeniging tot Bevordering der Kennis
van de Antieke Beschaving 36, 1961, 1-40). Id., Vermutete
Werke des Paionios (ib. 42, 1967, 10-71). W. Deonna,
La Niké de Paconios de Mendé et le triangle sacré des
monuments figurés (Coll. Latomus 62, Bruxelles 1968).
[Nuchelmans]