Polemon (Πολέμων):
(1) Polemon van Athene, platonisch wijsgeer, hoofd van de
academie van 315 tot ca. 270 vC. Volgens de
legende bekeerde P. zich onder de invloed van een
college van zijn voorganger Xenocrates van een
rijke en spilzieke jongeman tot een ascetische filosoof.
Over zijn opvattingen is zo goed als niets bekend;
hij schijnt als eerste de stelling 'leven-volgens-de-natuur'
verdedigd te hebben en aldus de ethiek
van de stoa te hebben beïnvloed. P. schreef een
aantal monografieën, waaruit echter slechts losse
notities bewaard zijn gebleven. Zijn voornaamste
leerlingen waren Zeno van Citium,
Crantor
en Crates; laatstgenoemde volgde hem op als
scholarch.
Lit. K. von Fritz (PRE 21, 2524-2529).
(2) Polemon van Ilium, bijgenaamd de Periëgeet (ca. 220-160),
griekse geograaf en geschiedschrijver met een
grote belangstelling voor kunstwerken, inscripties en
anecdotische verhalen. Hij schreef om. verhandelingen
over de atheense acropolis, Sicyon, Sparta,
Boeotië, Phocis, Delphi, Epirus, Samothrace, Carië,
Carthago en de griekse kolonies langs de Zwarte-Zeekust,
alsmede polemische tractaten tegen
Timaeus en
Eratosthenes. Van dit alles zijn slechts
fragmenten bewaard gebleven.
Lit. Uitgave der fragmenten: L. Preller, P.is Periegetae Fragmenta
(Leipzig 1838 = Amsterdam 1964). - K. Deichgräber
(PRE 21, 1288-1320).
(3) Polemon van Laodicea in Phrygië (ca. 90-145), briljante
en zeer zelfingenomen vertegenwoordiger van
de tweede sofistiek, vriend
van Dio Chrysostomus,
gunsteling van de keizers
Traianus en vooral
Hadrianus, die hem de feestrede liet houden bij de
inwijding van het Olympieum in Athene (131/132).
P. was een nerveuze persoonlijkheid en leed op latere
leeftijd aan jicht; omdat er geen vooruitzichten
op beterschap waren, benam hij zich op 66-jarige
leeftijd het leven. Zijn improvisatietalent, slagvaardigheid
en geestigheid maakten allerwegen diepe indruk.
Van zijn werken, die redevoeringen, brieven,
een geschiedwerk en, vermoedelijk, een verhandeling
over physiognomie omvatten, zijn slechts twee
meletai
bewaard gebleven (een gefingeerde redetwist
tussen de vaders van twee Marathon-strijders om de
lijkrede te mogen houden); deze zijn geschreven in
een gematigd asianistische stijl. Het werk over physiognomie
kan gereconstrueerd worden aan de hand
van een arabische vertaling en van een griekse epitome
vervaardigd door Adamantius (4e eeuw nC).
Tot P.s leerlingen behoorden o.a.
Aelius Aristides
en Herodes Atticus.
Lit. Uitgaven: H. Hinck, P.is Declamationes (Leipzig 1873).
G. Hoffmann in R. Förster, Scriptores Physiognomici Graeci
et Latini 1 (Leipzig 1893) 93-294. - W. Stegemann (PRE
21, 1320-1357). - H. Jüttner, De P.is rhetoris vita operibus
arte (Breslaner Philologische Abhandlungen 8, 1, 1898 =
Hildesheim 1967). G. W. Bowersock, Greek Sophists in the
Roman Empire (Oxford 1969).
[Nuchelmans]