Adiabene

Adiabene (Ἀδιαβηνή), oorspronkelijk naam van het stroomgebied van de grote en kleine Zab, twee oostelijke zijrivieren van de Tigris in het noorden van Mesopotamië; later ook gebruikt als synoniem van Assyrië, waarvan het de noordelijke helft uitmaakte.

In de hellenistische tijd behoorde A. een tijd lang tot het rijk der Seleuciden, in de 1e eeuw nC had het zijn eigen koningen en was een vazalstaat van het parthische rijk. In 40 nC ging koning Izates van A. over tot de joodse godsdienst en liet te Jeruzalem een grafmonument oprichten voor zichzelf en zijn moeder Helene (Jos. Ant. 20, 2,17-37). De in 1863 teruggevonden sarcofaag van Helene bevindt zich in het Louvre. Toen A. in 116 nC door keizer Traianus veroverd was, werd het een romeinse provincie met de naam Assyria, waaraan evenwel slechts een tweejarig bestaan beschoren was. [Nuchelmans]

---