Artemidorus (Ἀρτεμίδωρος), griekse eigennaam:
(1) Artemidorus van Ephese,
griekse geograaf ca. 100 vC. Hij
maakte grote reizen langs de kusten van de Middellandse
Zee en schreef op grond van eigen notities
en studie van oudere bronnen
(Eratosthenes, Agatharchides,
Megasthenes, Nauarchus e.a.) elf boeken
Γεωγραφούμενα (Aardrijkskunde), waarvan enkele
fragmenten en delen uit een resumé van Marcianus
van Heraclea (ca. 400 nC) bewaard zijn gebleven.
Uit dit werk van A. hebben
Plinius maior
en Strabo veel geput. Zie ook de
kaart op papyrus.
Lit. Uitgaven: C. Müller, Geographi Graeci Minores F
(Paris 1882). F. Jacoby, Die Fragmente der griechischen
Historiker III B (Leiden 1950) met commentaar in III b
(Leiden 1955). - E. A. Bunbury, A History of Ancient Geography²
(New York 1959) 61vv.
(2) Artemidorus van Daldis, droomuitlegger en waarzegger uit
de tweede helft van de 2e eeuw nC. Behalve van
Οἰωνοσκοπικά (Vogelwichelarij) en Χειροσκοπικά
(Waarzeggen uit de lijnen der hand), die verloren
zijn gegaan, is hij de auteur van een bewaard gebleven,
in elegant attisch geschreven verhandeling
Ὀνειροκριτικά (Droomuitleg) in vijf boeken. Dit
werk, dat zowel een systematische theorie als talrijke
voorbeelden bevat, is een belangrijke bron
voor onze kennis van het antieke bijgeloof. In de
16e en 17e eeuw genoot het weer grote belangstelling.
Het beste handschrift is codex Laurentianus
87,8 (11e eeuw) te Florence.
Lit. Uitgaven: Editio princeps: Aldus (Venetië 1518). Beste
moderne editie: R. A. Pack, Artemidori Daldiani Onirocriticon
libri V (Leipzig 1963). Duitse vertaling: F. S. Krauss
(Wien 1884). Duitse vertaling: F. Krauss/M. Kaiser, Artemidor
von Daldis, Traumbuch (Basel/Stuttgart 1965).
[Nuchelmans]