Abacus

Abacus (ἄβαξ, ἀβάκιον), naam van allerlei uit hout of ander materiaalvervaagdigde vlakke voorwerpen, zoals de tekentafel der meetkundigen, de pronktafel ter tentoonstelling van vaatwerk, het speelbord voor dam- en dobbelspel, de sierplaten ter bekleding van wanden, de dekplaat van een kapiteel. In het bijzonder duidt a. het rekenbord aan, dat in de Oudheid als hulp bij het rekenen werd gebruikt. Zowel bij de Egyptenaren als bij de Grieken en Romeinen was, naast primitievere modellen, een a. in gebruik met verticale gleuven, waarin knopjes op en neer geschoven konden worden. De gleuven duidden van rechts naar links eenheden, tientallen, honderdtallen enz. aan, of oplopende muntwaarden e.d. De gebruiksmogelijkheden kwamen ongeveer overeen met die van ons telraam.

Lit. A. Nagl (PRE, Supplement 3; Stuttgart 1918, 4-13). - F. P. Barnard, The Casting-Counter and the Counter-Board (Oxford 1916). J. M. Pullan, The History of the A. (New York 1969). [Nuchelmans]