Diophantus (Διόφαντος) van Alexandrië, belangrijkste griekse wiskundige uit de 3e eeuw nC. Van zijn werken zijn bewaard gebleven de eerste zes van de 13 boeken Ἀριθμητικά (Rekenkunde) en een korte verhandeling Περὶ πολυγώνων ἀριθμῶν (Polygonale getallen). Zijn Πορίσματα (Vondsten) en Μοριαστικά (Breuken) zijn verloren gegaan.
D. maakte de rekenkunde los van de meetkunde en
legde aldus de grondslagen voor de algebra. Zijn
Rekenkunde geeft geen afgerond systeem, maar is
een verzameling van 189 opgaven, die van commentaar
voorzien zijn. Vooral op het gebied van de vergelijkingen
heeft D. baanbrekend werk verricht; de
'diofantische vergelijkingen' van de moderne algebra
zijn echter ten onrechte naar hem genoemd. De lectuur
van D. bracht de franse mathematicus Pierre
de Fermat (1601-1665) ertoe, zich te verdiepen in de
theorie der getallen en zijn befaamde ontdekkingen
op dat gebied te doen.
Lit. Uitgaven: editio princeps: C. Bachet (Pa.ris 1621). Beste
moderne editie: P. Tannery, Diophanti Alexandrini Opera
cum Graecis commentariis 1-2 (Leipzig 1893-1895). Uitgave met
franse vertaling: A. Allard/R. Rashed,
Diophante. Les Arithmétiques 3-4 (Paris 1984).Duitse
vertaling: G. Wertheim, Die Arithmetik und die Schrift über
die Polygonalzahlen des Diophantos von Alexandrien (Leipzig
1890). Engelse bewerking: T. Heath, Diophantos of Alexandria.
A study in the History of Greek Algebra² (Cambridge
1910). Franse vertaling: P. VerEecke, Les six arithmétiques
et 1e livre des nombres polygones de D. (Paris/
Bruges 1926 = 1959). - F. Hultsch (PRE 5, 1051-1073).
[Nuchelmans]