Apsis

Apsis, halfronde of polygonale afsluiting van het priesterkoor in een kerk, meestal afgedekt door een stenen kwartbol (grieks ἁψίς of ἀψίς, latijn absis, absida, apsida). Het oudste christelijk getuigenis vindt men in de akten van Theodotus van Ancyra (gest. 303), waar gesproken wordt van concha (in de Oudheid kende men reeds ruimten in a.-vorm; vgl. Plinius Minor, Epistula 2,17,8: cubiculum in hapsida curvatum). Er zijn tal van getuigenissen uit de 4e eeuw. Augustinus bezigt ook de term exedra (bv. De civitate Dei 22,8: in gradibus exedrae, in qua de superiore loquebar loco). Er wordt dikwijls gesproken van een a. trichora (met drie nissen) vgl. bv. Paulinus van Nola, Carmen Natalicium 10,5, 180vv, maar er zijn ook andere typen bekend. Hiernaast een afbeelding van een apsis uit de voor-christelijke tijd in het theater van Arausio (Orange) met een beeld van keizer Augustus.

Lit. H. Leclercq (DAL 1, 183-197). A. M. Schneider (RAC 1, 571). - H. Holtzinger, Altchristliche Architektur (Stuttgart 1889) 72-77. Th. Klauser, Vom Heroon zur Märtyrerbasilika (Bonn 1942). [Bartelink]