Gaugamela

kaartGaugamela (Γαυγάμηλα), dorp in Assyrië waarbij op 1 oktober 331 vC Alexander de Grote de perzische koning Darius III Codomannus de beslissende nederlaag toebracht. G., thans Tell Gomel ca. 35 km ten noordoosten van Mosoel, lag ca. 100 km ten noordwesten van Arbela, waar Alexander na de slag zijn hoofdkwartier opsloeg.

Bij G. stond Alexander met ca. 40.000 infanteristen en 7.000 ruiters (volgens Arrianus) tegenover een reusachtige perzische overmacht. Reeds bij de opmars hield de geniale veldheer hiermee rekening: hij rukte op in twee linies; aan de flanken van de eerste linie waren speciale eenheden toegevoegd die ingeval van nood door een zwenking de verbinding met de tweede linie tot stand moesten brengen, waardoor een carré gevormd kon worden. Toen de ruiters van Darius' linkervleugel zich losmaakten voor de aanval, drong Alexander met zijn hetaeren van de rechtervleugel binnen in de daardoor ontstane ruimte en rolde de vijandelijke linie op, waarna Darius op de vlucht sloeg. Inmiddels werden de perzische ruiters, die door beide linies heengebroken waren, door de tweede linie, die rechtsomkeert maakte, onschadelijk gemaakt. Alexanders linkervleugel onder commando van Parmenio geraakte in grote moeilijkheden en kon zich slechts staande houden dank zij het energieke optreden van de thessalische ruiters.



Lit. Arrianus, Anabasis 3, 7-15. Diodorus 17, 53-61. Curtius Rufus 4, 9-16. - Streek (PRE 7, 861-865). - F. Hackmann, Die Schlacht bei G. (Diss. Halle 1902). J. Krohmayer, Antike Schlachtfelder 4 (Berlin 1924-1931) 372vv. E. Marsden, The Campaign of G. (Liverpool 1964). [Nuchelmans]


Kaart