Didascalie

Didascalie (διδασκαλία), algemeen 'lering, onderricht', dan het instuderen van een koor (voor het uitvoeren van een dithyrambe, tragedie of komedie), vervolgens ook uitvoering. Gewoonlijk wordt d. in het meervoud gebezigd: notities van uitvoeringen, die de namen bevatten van overwinnende demen of phylen, choregen, dichters en fluitspelers van ieder jaar en van de bij de Dionysia gespeelde stukken.

Zeker zijn in Athene lijsten hiervan aangelegd sedert het invoeren van de choregie. Enerzijds zijn er een aantal opschriften bewaard die attische choregen hadden laten aanbrengen ter ere van hun overwinningen (o.a. het monument van Lysicrates), anderzijds resten van door functionarissen vervaardigde officiële lijsten. Zo werd in 346-342 of na 330 vC, toen het theater van Lycurgus was ingewijd, op de Acropolis te Athene een monumentale inscriptie aangebracht met een lijst van alle overwinnaars in de dramatische wedstrijden en die voor koren. Ook in andere plaatsen, waar grote spelen werden gehouden, werden dergelijke officiële lijsten aangebracht.

Aristoteles schreef een (op fragmenten na verloren) werk Didascaliae, dat ongetwijfeld op officiële gegevens gebaseerd was. Alexandrijnse grammatici, o.a. Aristophanes van Byzantium, hebben hieruit gegevens geput. Een aantal gegevens zijn in korte inleidingen (hypotheseis) op de stukken in de handschriften terechtgekomen. Van enkele romeinse komedies bezitten wij via de handschriften korte maar belangrijke notities betreffende eerste uitvoering, gelegenheid waarbij ze werden uitgevoerd, magistraten, regisseur, componist, grieks origineel, consuls van het jaar. De bron hiervan is niet meer vast te stellen. De dichter Accius schreef een verloren werk Didascalicon libri, waarin hij de uitvoeringen van dichtwerken besprak.


Lit. Bronnen: Corpus Inscript. Attic. 2, 972-976. Inscript. Graec. 22 2318-2325. - E. Reisch (PRE 5, 394-401). - Id., De musicis certaminibus (Wien 1885). J. Frei, De certaminibus thymelicis (Basel 1900). A. Wilhelm, Urkunden dramatischer Aufführungen in Athen (Wien 1906). G. Jachmann, De Aristotelis didascaliis (Göttingen 1909). A. Pickard-Cambridge, The dramatic Festivals of Athens (Oxford 1953). [Bartelink]


Lijst van Auteurs