Procopius (Προκόπιος) van Caesarea, Palestina, einde van de 5de eeuw n.C. - ? 562 of 565) grieks geschiedschrijver. In 527 was hij te Byzantium juridisch raadgever van generaal Belisarius. Hij volgde deze op zijn veldtochten, en beschikte zo over uitstekende informatie voor het schrijven van de 8 boeken van zijn Geschiedenis (eig. Over de oorlogen tegen Perzen, Afrikanen, Goten) van het tijdsgebeuren tot 554. Het werk onderscheidt zich door de politiek-militaire deskundigheid, de beschrijvende kracht en de helderheid van oordeel en rake taal van de auteur.
Behalve een lofzang in 6 boeken Over de bouwwerken,
schreef Procopius ook een Geheime geschiedenis
die hij echter onvoltooid liet. Hierin wordt
de historische betrouwbaarheid wel af en toe
overschaduwd door afgunst en partijdigheid. Procopius'
boek over de oorlog tegen de Goten inspireerde
Trissino.