Thesmophoria (τὰ Θεσμοφόρια), een van de belangrijkste
griekse feesten, gevierd uitsluitend door
(gehuwde?) vrouwen ter ere van
Demeter en
haar dochter Persephone-Kore
ter bevordering van
de vruchtbaarheid van het pasgezaaide graan en van
de vruchtbaarheid van de vrouwen zelf. In Attica
werd het feest gevierd van de lle tot de 13e dag van
de maand Pyanopsion (tweede helft oktober/eerste
helft november). De drie dagen heetten Ἄνοδος,
Opkomst), Νηστεία (Vasten)
en Καλλιγένεια
Goed nageslacht). Op de eerste dag trokken de
vrouwen zich terug in loofhutten, waarin ze op een
bed van planten zaten. Het voornaamste ritueel
werd op de derde dag voltrokken: daartoe aangewezen
vrouwen (ἀντλήτριαι) haalden
uit de μέγαρα
(onderaardse keldertjes) de half vergane resten te
voorschijn van de biggen die daarin in de zomer (bij
het Scirophoriën-feest?) na het dorsen begraven waren,
samen met andere vruchtbaarheidssymbolen.
De biggen werden op het altaar gelegd, met zaaikoren
vermengd en geofferd.
Lit. P. Arbesmann (PRE 5A, 15-28). - M. Nilsson, Griechische
Feste (Leipzi 1906 = 1957) 313-325. L. Deubner, Attische Feste
(Berlin 1932, 1959) 50-60. M. Nilsson, Geschichte der griechischen
Religion 1 (München 1967) 461-466. [Nuchelmans]