Viriathus, opstandelingenleider in
Lusitanië.
Tijdens de in 154 vC uitgebroken opstand tegen Rome
kozen de Lusitaniërs in 147 de schaapherder V. als
leider. Hij was een man van hoge kwaliteiten. Zijn
omzichtige leiding bracht systeem in de strijd. Als
eerste paste hij tegen de hierop niet voorbereide
Romeinen de guerillataktiek toe, waardoor hij een
groot deel van Spanje in zijn macht bracht. In 145
zond Rome een consul naar het strijdgebied. Desondanks
nam de strijd in de volgende jaren een voor
Rome zo ongunstige wending dat de proconsul
Quintus Fabius Maximus Servilianus, die in 140
moest capituleren, vrede sloot met V., waarbij deze
als vriend van het romeinse volk erkend en zijn
grondgebied gegarandeerd werd. Op aandringen
van zijn opvolger
Quintus Servilius Caepio erkende
de senaat deze overeenkomst niet, zodat de gevechten
opnieuw losbarstten. Caepio wist de uitgeputte
troepen van V. tot in Lusitanië terug te dringen. Bij
nieuwe vredesonderhandelingen kocht hij drie
vrienden van V. om, die de held in zijn slaap doodden
(139). Als vir duxque magnus kreeg hij een
schitterende begrafenis. Aan de droom van een lusitanisch
rijk kwam hiermee een einde. Nog heden
ten dage geldt V. als een nationale held van Portugal.
Lit. Appianus, Hispanica 60-75. - H. Gundel (PRE 9A, 203-230). - A. Schulten, Viriatus (Neue Jahrbücher 39, 1917, 209-237). Id., Fontes Hispaniae antiguae 4 (Barcelona 1937) 107-134. H. Simon, Roms Kriege in Spanien 154-133 v. Chr (Frankfurt 1962). H.G. Gundel, Viriato. Lusitano caudillo en las luchas contra los romanos 147-139 antes de Cristo (Caesaraugusta 31-32, 1968, 175-198). H. G. Gundel, Probleme der römischen Kampfführung gegen V. (in Legio VII Gemina, Leon 1970, 111-130). [A.J. Janssen]