Bisschopslijsten

Bisschopslijsten. Onder b. verstaat men de naamlijsten van de bisschoppen van een bepaalde plaats. In vier gevallen gaan dergelijke lijsten op stichting van een bisschopszetel door een apostel terug: Jeruzalem, Antiochië, Alexandrië en Rome. Voor het eerst vinden we een dergelijke lijst bij Irenaeus (Adversus haereses 3,3,1) ca. 180 nC. Deze beroept zich op de successie van de bisschoppen als bewijs voor de waarheid van de leer (hij geeft voor Rome de lijst: Linus, Anencletus, Clemens, Evaristus, Alexander, Sixtus, Telesphorus, Hyginus, Pius, Anicetus, Soter en Eleutherus). De belangrijkste vervolgen op deze lijst van Rome vindt men in de Chroniek van Hippolytus, in Pseudo-Tertullianus (Carm. adv. Marcion. 3,275-302: Oehler 2,792), de catalogus Liberianus van 354, het Panarion van Epiphanius (27, 6,7: GCS 1,310), Optatus van Mileve (2,3: CSEL 26,36 v.), verder bij Augustinus, Eusebius van Caesarea en Hieronymus.

De lijsten bevatten verschillende tegenspraken, maar men heeft toch de historische betrouwbaarheid van de ten dele vervormde naamlijsten weten te bewijzen. De data van de regeringsjaren staan echter vóór 235 niet vast, aangezien ze waarschijnlijk geleidelijk zijn toegevoegd: behalve de apostoliciteit van de leer wilde men naderhand ook de successie in het bisschopsambt duidelijk maken.


Lit. L. Koep (RAC 2, 407-415; 507v). E. Caspar, Die älteste römische Bischofsliste (Berlin 1926). Th. Klauser, Die Anfänge der römischen Bischofsliste (BZThS 8, 1931, 193-213). [Bartelink]


Afkortingen Lijst van Namen