Encratieten (ἐγκρατῖται), aanduiding van verschillende
groepen christenen uit de vroege tijden, die
zeer strenge ascetische praktijken beoefenden (geen
gebruik van wijn en vlees; dikwijls afwijzing van het
huwelijk); vgl. Irenaeus,
Adversus haereses 1,28;
Clemens
van Alexandrië, Stromateis 7,17; Hippolytus,
Philosophumena 8,20). Velen van hen behoorden
tot gnostische, ebionistische en docetische sekten.
In deze kringen ontstonden verschillende van
de apokriefe evangelies en handelingen in hun oorspronkelijke
vorm.
Lit. C. Bareille (DThC 5, 4-14). H. Chadwick (RAC 5, 343-365).
- H. Strathmann, Geschichte der frühchristlichen Askese
1 (Leipzig 1915). M. Viller/K. Rahner, Aszese und
Mystik in der Väterzeit (Freiburg 1939) 41-59. G. Blond,
L'Hérésie encratite vers la Fin du IVe sièele (RScR 32,
1944, 157-210).
[Bartelink]