Volsinii

kaartVolsinii, het etruskische Velzna, was volgens de antieke auteurs een van de oudste en machtigste steden in Centraal-Etrurië, gelegen op de noordelijke oever van de Lacus Volsiniensis (Lago di Bolsena). Vanaf 392 vC bericht Livius over herhaalde conflicten met Rome, die tenslotte uitliepen op de totale verwoesting van de stad in 264 vC. Tot de oorlogsbuit behoorden niet minder dan 2000 bronzen beelden. De resterende bevolking zou naar een nieuwe bevolkingskern overgeplant zijn (Zonaras, Epitome 8, 7).
Opgravingen nabij het huidige Bolsena hebben in 1946 dit nieuwe romeinse centrum (V. novi) aan het licht gebracht. Zonaras' vermelding gaf ontstaan aan de hypothetische identificatie van het etruskische V. met Orvieto, waar een bloeiende etruskische nederzetting uit de 6e en 5e eeuw vC archeologisch goed bekend is. Thans wordt echter doorgaans aangenomen dat ook het etruskische V. in de omgeving van het huidige Bolsena dient gelocaliseerd te worden; de oudste necropolen (late 5e eeuw), de 4e-eeuwse stadsmuren en twee hellenistische heiligdommen, waarvan een aan de etruskische god Selvans is gewijd, zouden hierop wijzen. In de keizertijd was V. een bloeiend municipium van de tribus Pomptina. Dit was de geboorteplaats van Seianus, Musonius en Avienus.


Lit. R. Enking/G. Radke (PRE 9A, 829-847). E. Bizarri (EAA 5, 773-779). - R. Bloch, Volsinies étrusque et romaine. Nouvelles découvertes archéologiques (Mélanges d'Archéologie et d'Histoire de l'École Française de Rome 62, 1950, 57-123). Id., Recherches archéologiques en territoire volsinien (Bibliothèque des Écoles Françaises d'Athènes et de Rome 220, Paris 1973). F. Boitani/M. Cataldi/ M. Pasquinucci, Les cités étrusques (Paris/Bruxelles 1975) 267-274. S. Steingraber, Etrurien. Städte, Heiligtümer, Nekropolen (München 1981) 272-298. [Verhaeghe-Pikhaus]


Kaart