Herodas of Herondas (Ἡρώνδας) van Cos (?), griekse dichter uit de 3e eeuw vC, van wiens leven we zo goed als niets weten. H. schreef in ionisch dialect mimen in de door Hipponax reeds vroeger gebruikte choliamben of hinkiamben; daarom werden zijn gedichten mimiamben genoemd. Tot 1890 bezaten we van H. slechts een tiental fragmenten; in dat jaar werden op een papyrus zeven volledige mimiamben van hem teruggevonden en fragmenten van twee andere. Deze gedichten beschrijven in een zeer verzorgde vorm en met een scherpe karakterisering van de personen realistische taferelen uit het gewone volksleven. Ze waren niet bestemd om opgevoerd, maar om voorgedragen te worden.
1. Προκυκλὶς ἢ μαστροπός (De koppelaarster): de oude Gyllis probeert de jonge vrouw Metriche, wier man al lang afwezig is, tot ontrouw te verleiden, maar zonder succes.
2. Πορνοβοσκός (De bordeelhouder): de souteneur Battarus, die een klacht heeft ingediend tegen de rijke Thales, zet zijn zaak voor de rechtbank uiteen.
3. Διδάσκαλος (De schoolmeester): de volksvrouw Metrotime brengt haar zoon Cottalus, die de school verzuimd heeft, bij Lampriscus met het verzoek hem tot rede te brengen.
4. Ἀσκληπιῷ ἀνατιθεῖσαι καὶ θυσιάζουσαι (Vrouwen die ex-voto's en offers aan Asclepius brengen): gesprek tussen Coccale en Cynno, die o.a. hun bewondering uiten voor de tentoongestelde kunstwerken.
5. Ζηλότυπος (De jaloerse meesteres): Bitinna, een vrouw van middelbare leeftijd, ontdekt dat haar lievelingsslaaf Gastron verliefd geworden is op een slavinnetje, wil hem daarvoor straffen, maar laat zich door het slavinnetje tot andere gedachten brengen.
6. Φιλιάζουσαι ἢ ἰδιάζουσαι (De vriendinnen of de intieme conversatie): gesprek tussen Metro en Coritto over een kunstpenis.
7. Σκυτεύς (De schoenmaker): bezoek van twee vrouwelijke klanten bij een handelaar in fijn leerwerk. 8. Ἐνύπνιον (De droom).
9. Ἀπονηστιζομέναι (Vrouwen bij het ontbijt).
Lit. Uitgaven: Editio princeps van F. G. Kenyon, Classical
Texts from Papyri in the British Museum Including the New
Discovered Poems of Herodas (London 1891). Beste latere
edities: O. Crusius, Herondae Mimiambi (Leipzig 1894,
1914). Met engelse vertaling en uitvoerige commentaar: W.
Headlam/A. D. Knox, Herodas, the Mimes and Fragments
(Cambridge 1922, ²1966). Met duitse vertaling: O. Crusius/
R. Herzog, Die Mimiamben des H. (Leipzig 1926). Met
franse vertaling: J. A. Naim/L. Laloy, Hérondas, Mimes
(Paris 1928, ²1960). Nederlandse vertalingen: N. Singels (De
Gids 3, 1896, 207-229). F. V. Toussaint van Boelaere, H.,
Mimiamben vertaald (Brussel 1935). - Gerhard (PRE 8, 108(}1102).
- D, Bo, La lingua di Eroda (Memorie dell'Accademia
di Torino, Classe di Scienze Morali, Storiche e Filologiche,
Serie 4, 1, Torino 1962).
[Nuchelmans]