Aristonicus (Ἀριστόνικος) van Pergamum, bastaardzoon van koning
Eumenes II van Pergamum. Toen zijn stiefbroer
Attalus III
in 133 vC zijn rijk bij testament aan Rome
vermaakte, trachtte A. zich van de troon meester te
maken. Daar dit mislukte, ontketende hij, gebruik
makend van de sociale onrust die op vele plaatsen
heerste, en met behulp van slaven en de plattelandsbevolking,
die hij een soort heilstaat (Heliopolis) in
het vooruitzicht stelde, een anti-romeinse en tegen
de gezeten bourgeoisie gerichte opstand, die in korte
tijd geheel Klein-Azië in vuur en vlam zette.
Aanvankelijk stonden de Romeinen en de met dezen
verbonden vorsten machteloos: Ariarathes V van
Cappadocië en de romeinse consul Publius Licinius
Crassus sneuvelden in de strijd. Tenslotte gelukte
het in 130 aan Marcus Peperna A. bij Stratonicea
in Cariï te omsingelen en tot capitulatie te
dwingen. A. stierf het volgende jaar in de gevangenis
in Rome.
Lit. U. Wilcken (PRE 2, 962-964). - T. R. S. Broughton,
Roman Asia Minor (An Economic Survey of Ancient
Rome, ed. bv T. Frank 4, Baltimore 1938, 505vv). M.
Rostovtzeff, The Social and Economic History of the
Hellenistic World 2 (Oxford 1941) 635vv. J. Vogt, Pergamon und
Aristonikos (Atti 3. Congresso internazionale di epigrafia
greca e latina, Roma 1959, 45vv).