Vorige Acropolis   Kaart van Athene   Athene   Register Volgende

Erechtheum

reconstructieErechtheum (Ἐρεχθεῖον), een van de voornaamste heiligdommen van de atheense acropolis, genoemd naar de legendarische koning Erechtheus. De tussen 421 en 406 uit pentelisch marmer in ionische stijl opgetrokken tempel, waarvan nog indrukwekkende resten overeind staan en die in de laatste decennia voor een deel gerestaureerd is, moest een aantal op de noordrand van de acropolis gelegen cultusplaatsen binnen zijn muren verenigen en heeft daaraan zijn grillige vorm te danken; bovendien was het niveau van het tempelterrein zeer ongelijk: de westzijde van het gebouw ligt ruim drie meter lager dan de oostkant. Architect was Philocles.

Het Erechtheum bestaat uit drie delen:

hoofdgebouw1. Het hoofdgebouw wordt gevormd door de eigenlijke tempel (11,6 x 22,8 m), die aan de oostzijde vóór de ingang een front van zes ionische zuilen heeft; de zijwanden zijn vlak en gesloten, de hoge achterwand - 3 m hoger dan het front! - bestaat uit een muur die in zijn bovenste helft grote ramen en vier ingebouwde zuilen vertoont. Dit hoofdgebouw bevatte in de oudheid twee cellae, de oostelijke met het oeroude houten cultusbeeld van Athene Polias, daarachter (3 m lager) de aan Erechtheus en Poseidon gewijde ruimte.

noordhal2. Aan het westelijke uiteinde van de noordzijde bevindt zich op het lage niveau een aangebouwde zuilenhal, de z.g. noordhal (10 x 6,5 m), die toegang geeft tot de westelijke cella en waarin de spleet werd getoond die Poseidon met zijn drietand in de rots had geslagen.

olijfDeze noordhal geeft ook toegang tot het z.g. Pandroseum, een ten westen van het E. gelegen heilig domein ter ere van Cecrops' dochter Pandrosus, waarin zich o.a. een Zeus-altaar, de heilige olijf van Athene en het graf van Cecrops bevonden.

karyaiden3. Aan het westelijke uiteinde van de zuidzijde is op het hoge niveau de z.g. Karyatiden-hal aangebouwd, waarvan de zes zuilen zijn vervangen door 2,30 m hoge vrouwenfiguren wier hoofd als kapiteel dient. Langs de bovenrand van de gehele buitenmuur van het E., dat een van de fraaiste specimina van de ionische bouwstijl is, liep een 62 cm hoge fries van blauw marmer uit Eleusis, waarin witmarmeren reliëfs waren vastgehecht.

In de turkse tijd diende het E. achtereenvolgens als harem en als kruitmagazijn. In 1645 werd het gebouw door blikseminslag vernield.


Lit. G. Stevens e.a., The E. (Cambridge Mass. 1927). W. Dörpfeld/H. Schleif, Erechtheion (Berlin 1942). N. Kontoleon, Τὸ Ἐρεχθεῖον (Athene 1949). H. Berve/G. Gruber/M. Humer, Griechische Tempel und Heiligtümer (München 1961) 182-186. [Nuchelmans]


Vorige Acropolis   Kaart van Athene   Athene   Register Volgende