Tamboerijn (tympanon)

Tympanum (τύμπανον, nederlands ook timpaan):

(1) Muziekinstrument, verwant aan de ons bekende tamboerijn, wordt altijd door vrouwen bespeeld. Veel terracotta figuren dragen een grote tamboerijn of tympanon. Als we naar de verhoudingen kijken van de figuren op aardewerkbeschilderingen of naar terracottafiguurtjes lijkt het erop dat de tamboerijn zeker een doorsnede had van ca. 40-50 cm. De trommels waren aan beide zijden met een vel bespannen maar slechts aan één kant werd de trommel bespeeld met platte, uitgestrekte vingers. Soms waren ze versierd met bellen en linten. De tamboerijn komt vaak voor in het gezelschap van de auloi en wordt ook geassocieerd met de muziek die hoort bij de cultus van bijvoorbeeld Dionysos en Kybele. Dit instrument en de cymbalen worden geassocieerd met orgiastische feesten.

De antieke cymbalen zijn kleiner dan de hedendaagse, niet groter in doorsnede dan ca. 15 cm. Cymbaaltjes horen niet alleen bij Dionysos maar worden ook bespeeld door Eros. Vrijwel altijd zijn cymbaaltjes van brons.

(2) In de bouwkunst het driehoekige, door kroonlijst en daklijst omsloten, gevelveld van de voor- en achterzijde van tempels en andere gebouwen; in deze betekenis is tympanum een synoniem van fronton.

---