Soranus (Σωρανός) van Ephese, beroemde griekse arts, die in het begin van de 2e eeuw nC in Rome werkzaam was. Hij hield zich, evenals zijn tijd- en stadgenoot Rufus, verre van het getwist der geneeskundige scholen van zijn dagen (zie Grieken, Geneeskunde). Hij geloofde in algemene symptomen, maar sloeg ook veel acht op individuele factoren; hij muntte uit door nauwgezette observatie van het ziekteverloop en maakte al enig gebruik van percussie en auscultatie. S. geldt als grondlegger van de gynaecologie, de verloskunde en de kindergeneeskunde.
Hij schreef een twintigtal werken over uiteenlopende
onderwerpen, waarvan alleen Γυναικεῖα
(Vrouwenkwalen), een soort catechismus voor
vroedvrouwen, grotendeels bewaard gebleven is
(volledig in een latijnse vertaling van de afrikaanse
arts Muscio uit de 6e eeuw). Voorts bezitten we
een fragment Περὶ σημείων καταγμάτων (Over de
symptomen van breuken) en een fragment Περὶ ἐπιδέσμων (Over zwachtels). Van Soranus' tractaat
over chronische kwalen (Περὶ ὀξέων καὶ χρονίων παθῶν) bestaat een latijnse vertaling uit
de 5e eeuw nC van de hand van Caelius Aurelianus.
Een levensbeschrijving van Hippocrates staat
ten onrechte op zijn naam.
Lit. Uitgaven: J. Ilberg, Sorani Gynaeciorum libri IV, De
signis fracturarum, De fasciis, Vita Hippocratis secundum
Soranum (Corpus Medicorum Graecorum 4, Leipzig 1927).
Engelse vertaling met inleiding: O. Temkin e.a., Soranus'
Gynaecology (Baltimore 1956). I. E. Drabkin, Caelius
Aurelianus, Om acute diseases and on chronic diseases
(Chicago 1950; met engelse vertaling). - E. Kind (PRE 3A,
1113-1130). [Nuchelmans]