Urnammu

Urnammu (2112-2094 vC), eerste vorst van de derde dynastie van Ur, vader van Sulgi. Aanvankelijk door zijn broer (?) Utuhegal van Uruk aangesteld tot gouverneur van Ur, kwam hij tegen hem in opstand en wist hem en Nammabani van Lagas te verslaan, en zo geheel zuidelijk Mesopotamië onder controle te krijgen. Blijkens documenten is hij later tot Tell Brak in het noorden doorgestoten. Uit een kadastertekst uit zijn regeringstijd blijkt hoe de noordgrens van zijn rijk verliep en hoe hij het georganiseerd had. Kenmerkend is dat hij de districten aan een bepaalde godheid toedeelde. U. stelde over de vroeger zelfstandige stadstaten van het door hem georgamseerde rijk ensi's (stadvorsten) aan en sakkana's (gouverneurs) in de buitengewesten. Hij verbeterde de waterwegen, onmisbaar voor bevloeiing, transport en districtsmarkering. Het tot nu toe oudste 'wetboek', dat op zijn naam staat, is wellicht eerder afkomstig van zijn opvolger Sulgi. Bekend is ook zijn grootse bouwactiviteit ter verfraaiïng van de stad Ur, o.a. de grote drietraps torentempel. Zijn vroege dood, mogelijk in de strijd tegen de Guti, heeft veel indruk gemaakt blijkens een literaire klaagzang 'De dood van U.', een mooi voorbeeld van de tijdens U. ontstane hofpoëzie van Ur.

Lit. F.R. Kraus, Die Provinzen des neusumerischen Reiches von Ur (ZA 51, 1955, 45-75). J. J. Finkelstein, The Laws of Ur-Nammu JCS 22, 1968-1969, 66-82 . W. F. Römer in Texte aus der Umwelt des alten Testaments 1, Gütersloh 1982, 17-23). S.N. Kramer, The death of U. and his Descent to the Netherworld (JCS 21, 1967, 104-122). C. Wilcke, Eine Schicksalsentscheidung für den toten U. (Compte Rendu de la Rencontre Assyriologique Internationale XVII, Ham-sur-Heure 1970, 81-92). [Krispijn]