Censorinus, latijns grammaticus uit de 3e eeuw nC. Verloren gegaan is zijn werk De accentibus, bewaard gebleven is zijn De die natali volumen illustre, in 238 geschreven ter gelegenheid van de 49e geboortedag van de rijke en aanzienlijke Quintus Caerellius. Hierin handelt C. over de oorsprong van het menselijk geslacht, over geboorte en dood, de invloed van sterren en muziek, over de tijd en de indelingen daarvan. Hij pronkt graag met zijn geleerdheid, maar schrijft niettemin levendig en leesbaar.
Zijn voornaamste bronnen zijn Varro en
Suetonius. In de handschriften (het voornaamste is
een codex Coloniensis uit de 7e eeuw) ontbreekt het
eind van Censorinus' geschrift en volgt een ander
van zeer gevarieerde inhoud, waarvan het begin
is verdwenen; kennelijk waren uit de archetypus
reeds enige pagina's verloren gegaan. De auteur
van dit Fragmentum Censorini genaamde werk,
waarvan o.a. het oudste ons bekende traktaat over
latijnse metriek deel uitmaakt, is onbekend.
Lit. Editio princeps: L. Camion (Paris 1583). Moderne
edities o.a. van O. Jahn, Censorini de die natali liber (Berlin
1845 = Amsterdam 1964). F. Hultsch, Censorini de
die natali liber (Leipzig 1867). K. Sallmann, Censorini De die natali liber
(Leipzig 1983). - G. Wissowa (PRE 3,
1908-1910). GRL 3, 219-222. - F. Franceschi, Censorino e
Varrone (Aevum 28, 1954, 393-418).
[Diercks]