Coriolanus, legendarische held uit de oudste
geschiedenis van de romeinse republiek. Gnaeus
Marcius Coriolanus, volgens de overlevering een afstammeling
van koning Ancus Marcius, zou in 491 vC tijdens een
hongersnood wegens zijn extreme patricische
gezindheid met de
plebs in conflict zijn geraakt en
verbannen zijn. In 489 en 488 zou hij aan het hoofd
van de Volsci tegen
zijn vaderstad gestreden hebben,
totdat een gezantschap van romeinse vrouwen onder
leiding van zijn echtgenote Volumnia en zijn moeder
Veturia hem over wist te halen het beleg van Rome
te staken; daarom zou hij door zijn volscische gastheer
Attius Tullus vermoord zijn. De kritische
onderzoekingen van Mommsen (Römische Forschungen
2, Berlin 1879) en anderen hebhen het onhistorische
karakter van de C.-figuur overtuigend
aangetoond. In de romeinse traditie gold C. als de
enige Romein die ooit tegen zijn vaderstad ten velde
was getrokken. De sage inspireerde Shakespeare tot
zijn gelijknamige tragedie (1607?) en Beethoven tot
de bekende ouverture Coriolan.
Lit. Plutarchus' biografie van C. Livius 2, 33-54. Dionysius
van Halicarnassus, boeken 7 en 8. - W. Schur (PRE Suppl.
5, 1931, 653-660). [Nuchelmans]