Donativum heette in het romeinse
leger een buitengewone aanvulling op de soldij van een soldaat.
Oorspronkelijk bestaande uit een aandeel in de buit, werd
het donativum in de keizertijd in geld uitbetaald, vooral bij
vreugdevolle gebeurtenissen. Een praetoriaan ontving
daarbij veel meer dan een legioensoldaat. Sinds
Claudius bij elke troonsbestijging gegeven, diende
het vaak om de trouw van eigen of andermans soldaten
te kopen. Achterwegelating kon noodlottig
worden, zoals bij Galba bleek.
Lit. O. Fiebiger (PRE 5, 1542-1545). [A. J. Janssen]