Aphrodisias (Ἀφροδισιάς), naam van een aantal naar
Aphrodite genoemde steden en eilanden, waarvan
de bekendste zijn:
(1) Aphrodisias in Carië, nabij de phrygische grens, ca. 90 km
ten oosten van Milete; thans Geira. Van deze stad,
die haar grootste bloei kende in
de late keizertijd, zijn door franse archeologen in
het begin van deze eeuw en door een italiaanse expeditie
in 1937 en 1938 indrukwekkende resten aan
het licht gebracht: de muren (totale lengte 3400 m),
een groot stadion (274 x 85 m; foto rechts), een Aphroditetempel
uit de 2e eeuw nC, in de 4e eeuw omgebouwd tot
een byzantijnse basiliek, een odeon, een theater,
prachtige pleinen met zuilengangen, en omvangrijke
thermen, waarin vele standbeelden van keizers en
hoge ambtenaren uit de 5e eeuw werden aangetroffen
(thans in het museum van Istanbul). In A. waren
veel ateliers van beeldhouwers gevestigd. In de
kunstgeschiedenis spreekt men dan ook van de
school van A., waarvan vertegenwoordigers in het
hele rijk hun sporen hebben nagelaten.
Lit. G. Becatti (EAA 1, 109-115). - E. Will, Les ruines d'Aphrodisias en Carie (Rev. Archéologique 12, 1938, 228-235). G. Jacopi/L. Crema, Gli scavi della Missione archeologica italiana ad Afrodisiade nel 1937 (Rome 1939). M. Squarciapino, La Scuoia di Afrodisiade (Rome 1943).
(2) Aphrodiseas in Cilicië,
havenstad ca. 40 km ten zuidwesten van
Seleucia. De ruïnes van
deze stad, waarvan we het eerst horen ca. 300 vC,
maar die pas in de keizertijd tot enige bloei kwam,
bevinden zich op het schiereiland Cavaliere.
[Nuchelmans]