Phocaea (Φώκαια), de noordelijkste van de ionische
steden op de westkust van Klein-Azië, gelegen ca.
45 km ten noordwesten van Smyrna.
P. werd in de 8e eeuw vC gesticht in voordien
aeolisch gebied. De stad kwam door haar gunstige
ligging en haar dubbele haven weldra tot grote
bloei en onderhield vooral handelsrelaties met het
westelijke deel van het Middellandse-Zeegebied,
zelfs met Tartessus in Zuid-Spanje. Ca. 600 vC
stichtte zij in Zuid-Gallië de kolonie
Massilia
(dat op zijn beurt de moederstad werd van een groot
aantal factorijen en kolonies), ca. 564 vC
Alalia
op Corsica. In 544 vC, toen de stad door de Perzen
belegerd werd, verkozen de meeste inwoners
emigratie boven onderwerping en vestigden zich, na een
kort verblijf in Alalia, te
Elea op de westkust van
Zuid-Italië. Van deze aderlating heeft P. zich nooit
meer geheel hersteld. In de hellenistische tijd werd
het overvleugeld door Smyrna.
De schaarse resten van het antieke P. liggen bij het
huidige stadje Eski Foca.
Lit. Herodotus 1, 163-167. - J. Keil (PRE 20, 444-448). - P. Bosch-Gimpera, The Phokaians in the Far West (Classical Quarterly 38, 1944, 53-59). G. E. Bean, Aegean Turkey (London 1966) 117-125. E. Langlotz, Die kulturelle und kunstlerische Hellenisierung der Küsten des Mittelmeers durch die Stadt Phokaia (Köln 1966). [Nuchelmans]