Sunium
Sunium (Σούνιον), naam van de 45 km ten zuidoosten
van Athene gelegen zuidkaap van het schiereiland
Attica. De top van de rots,
die zich boven de zee verheft, was al in het begin
van het le millennium vC een heilig domein.
De tot 1898 voor een Athene-tempel gehouden Poseidon-tempel
op het uiterste en hoogste punt,
waarvan nog 16 ongewoon slanke dorische zuilen
overeind staan of weer opgericht zijn, werd ca.
440 vC opgetrokken uit locaal wit marmer,
vermoedelijk door dezelfde bouwmeester die in Athene de
tempels van Hephaestus
en van Ares en in
Rhamnus de Nemesis-tempel
gebouwd heeft. Deze
klassieke tempel, een peripteros van 31,12 x 13,47 m
(13 bij 6 zuilen), verving een ongeveer even grote
tempel van poros-steen die nog niet geheel voltooid
was toen hij door de Perzen in 480 verwoest werd.
Waarschijnlijk zijn bij die gelegenheid ook de meer dan levensgrote kouroi van parisch marmer uit het eind van de 7e eeuw vC vernield, waarvan talrijke fragmenten nabij de tempel zijn teruggevonden (thans, voor een deel gerestaureerd, in het Nationaal Museum van Athene; klik hier). Sinds de 6e eeuw vC maakte het Poseidon-heiligdom (ca. 75 x 75 m), dat ook een propylon en twee stoa's omvatte, deel uit van een ommuurde vesting, die een oppervlak van ca. 300 x 200 m besloeg. Van de vestingmuur, die in de peloponnesische oorlog vernieuwd werd, zijn aanzienlijke stukken over. Even buiten deze muur zijn op een heuveltje de resten van een kleine en eenvoudige Athene-tempel (15 x 10 m) blootgelegd. Opgravingen werden in S. vooral verricht door W. Dörpfeld (1884) en door de griekse archeologen V. Stais en A. Orlandos (van 1897 tot 1917).
Lit. E. Meyer (PRE 4A, 910-919). L. Vlad Borrelli (EAA 7. 562-565). - V. Stais, To Sounion (Athene 1920). R. Herbig, Untersuchungen am dorischen Peripteraltempel auf Kap S. (Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Athenische Abteilung 66, 1941, 87-133). G. M. Richter, Kouroi (New York 1942) 47-73. W. H. Plommer, The Temple of Poseidon at S. (ABSA 45, 1950, 73-94; 55, 1960, 218-230). W. B. Dinsmoor, Sounion (Keramos Guides, Athene 1971, ²1974). S. Meletzis/A. Papadakis, Der Poseidon-Tempel auf Kap Sunion (Grosse Kunstfuhrer 60, München/Zürich/Athen. 1971). [Nuchelmans]