Tanais (Τάναϊς), naam van een rivier en een
daaraan gelegen stad in Scythenland.
(1) De rivier de Tanais, de huidige Don, mondt uit in de Μαιῶτις
(Zee van Azow). De vallei van de benedenloog was
het begin van een belangrijke handelsweg die de
verbinding vormde tussen de Zwarte Zee en
Centraal-Azië. In de oudheid werd de T. doorgaans
beschouwd als de scythische grens tussen Europa en
Azië.
Lit. A. Henmann (PRE 4A, 2162-2166).
(2) De stad Tanais werd ca. 500 vC gesticht, vermoedelijk
door het 300 km zuidwestwaarts gelegen
Panticapaeum,
dat een kolonie van Milete was. De stad,
de meest noordelijk gelegen griekse volksplanting,
ontwikkelde zich tot een bloeiend handelscentrum
en bleef dat toen zij deel uitmaakte van het
bosporitaanse rijk Bosporus.
In 8 vC werd T. na
een opstand door Polemon
verwoest; het werd herbouwd op een plaats verder stroomopwaarts,
niet ver van Rostow. In de 2e eeuw beleefde
dit nieuwe T. een nieuwe bloei. Ca. 240 werd het
echter opnieuw verwoest, vermoedelijk door de
Goten. Sindsdien
leidde de stad een kwijnend bestaan
tot haar definitieve ondergang in de 5e eeuw. [Nuchelmans] 30 km ten westen van Rostow is het oude Tanais gevonden (foto rechts).
Lit. A. Henmann (PRE 4A, 2166-2169). - T. N. Knipovif, T. (Moskou/Leningrad 1949; russisch). [Nuchelmans]