Cleopatra
Cleopatra (Κλεοπάτρα), naam van verschillende vorstinnen en prinsessen in het hellenistische Egypte.
(1) Cleopatra I, dochter van
Antiochus III van Syrië, huwde
in 193 vC Ptolemaeus V Epiphanes van Egypte. Na
diens dood in 180 bestuurde ze op wijze manier het
land tijdens de minderjarigheid van haar zoon Ptolemaeus
VI Philometor en stierf tussen september 178
en november 176.
(2) Cleopatra II,
dochter van vorige,
huwde haar broer Ptolemaeus VI
in 175 of 174 en na diens dood haar
tweede broer Ptolemaeus VIII Euergetes II in 144.
Nadat deze in 142 zijn nicht, Cleopatra III, gehuwd had,
regeerden de drie samen. In 131 vluchtten Ptolemaeus
VIII en Cleopatra III naar Cyprus tengevolge van
een opstand in Alexandrië. Cleopatra II regeerde toen enkele
maanden alleen, en Ptolemaeus liet Memphites, de
zoon die hij van haar gehad had, vermoorden. Ze
vluchtte in 129 naar Syrië, toen haar man naar
Egypte teruggekeerd was. Beiden verzoenden zich in
124 en opnieuw kwam er een drieledige regering.
Ze overleefde haar echtgenoot, maar verdween in
115 uit de regering. Haar naam Philopator Soteira
werd gegeven aan Cleopatra III en haar zelf trof een
damnatio memoriae.
(3) Cleopatra III,
dochter van Ptolemaeus VI Philometer en
Cleopatra II, huwde in 142 haar oom Ptolemaeus VIII
Euergetes II en regeerde samen met hem en haar
moeder. Van hem had ze vijf kinderen. Na de dood
van haar echtgenoot (116) koos ze haar oudste zoon,
Ptolemaeus IX Soter II, als mederegent. In 110/109
kwam ze met hem in conflict en regeerde ze samen
met haar tweede zoon, Ptolemaeus X Alexander I.
Ze verzoende zich enkele malen met haar eerste
zoon, maar de breuk werd voiledig in 107. Tenslotte
ontstond er ook vijandschap tussen haar en Ptolemaeus
X. Ze stierf ca. 101, misschien op zijn bevel
vermoord.
(4) Cleopatra IV,
dochter van Ptolemaeus VIII Euergetes II
en Cleopatra III, huwde haar broer
Ptolemaeus IX Soter II
(Lathyrus). Toen deze haar op aandringen van zijn
moeder in 115 ten gunste van hun jongere zuster
(Cleopatra V Selene) verstoten had, mobiliseerde ze op
Cyprus een leger en ging dit, samen met haar hand,
in Syrië aan Antiochus IX Cyzicenus aanbieden.
Deze was in oorlog geraakt met zijn broer Antiochus
VIII Grypus; ze werden door hem in Antiochië
belegerd en Cleopatra werd na de inname van de stad in
een tempel gruwelijk vermoord op bevel van haar
zuster, Cleopatra Tryphaena, echtgenote
van Antiochus
VIII. Enkele maanden later nam Cyzicenus Tryphaena
gevangen en liet haar doden (111).
(5) Cleopatra V Selene,
jongste zuster van Cleopatra IV, huwde haar
broer Ptolemaeus IX Soter II in 115, nadat deze
Cleopatra IV verstoten had. Terwijl haar echtgenoot, in
conflict met hun moeder, in Syrië oorlog voerde,
werd ze door Cleopatra III naar Syrië gestuurd om de
vijand van haar man, Antiochus VIII Grypus, te
huwen. Na diens dood huwde ze Antiochus IX
Cyzicenus en daarna met diens zoon, Antiochus X
Eusebes.
(6) Cleopatra VI Tryphaena,
dochter van Ptolemaeus IX Soter II
(Lathyrus) en van een bijzit, huwde haar
broer Ptolemaeus XII Neos Dionysos, bijgenaamd
Auletes.