Harmodius
Harmodius (Ἁρμόδιος), atheense jongeman uit de
tweede helft van de 6e eeuw vC, boezemvriend van
Aristogiton. In 514 vC smeedde hij samen met
Aristogiton en een aantal andere jonge Atheners
een samenzwering tegen de atheense tirannen
Hippias en
Hipparchus. Op de dag van de Grote
Panatheneeën werd Hipparchus vermoord. H. werd
terstond door de lijfwacht omgebracht, Aristogiton
werd gearresteerd en terechtgesteld. Volgens de
overlevering (o.a. Thucydides 6, 54-59) namen H.
en Aristogiton aan de samenzwering deel tengevolge
van een liefdesconflict met Hipparchus of met
een andere zoon van Pisistratus.
De beide 'tirannendoders' verwierven een grote
populariteit, die nog toenam toen in 510 Hippias
verdreven was en vervolgens de
democratie in Athene
werd ingevoerd; hun daad werd - terecht of ten onrechte -
geroemd als de eerste stap op de weg naar
de vrijheid. Simonides (?) schreef een loflied om de
nationale helden te eren, hun standbeelden werden
op de agora geplaatst (Antenor) en nadat ze door
de Perzen in 480 waren geroofd, door nieuwe
vervangen (Critius);
hun afstammelingen ontvingen
voor eeuwig het recht om hun maaltijden in het
prytaneum te gebruiken.
(Links de twee beelden uit het Museo Nazionale in Napels)
Lit. E. Wedeking (EAA 1, 667v). J. Miller (PRE 2, 930v s.v.
Aristogiton). - H. Friedel, Der Tyrannenmord in Gesetzgebung
und Volksmeinung der Griechen (Stuttgart 1937).
[Nuchelmans]