Bellerophon


Bellerophon in gevecht met de Chimaera
(Kylix uit ca. 570 vC, P.Getty Museum, Malibu)
De geschiedenis van Bellerophon (Βελλεροφόντης) geeft een les in de juiste verhouding tussen een sterfelijke held en de goden. Toen hij jong was, eerde hij de goden en won hun gunst, maar later werd hij trots en overmoedig en dat leidde tot zijn ondergang.

Bellerophontes was de zoon van Eurynome, vrouw van Glaucus, en Poseidon. Hij werd opgevoed door Glaucus die dacht dat Bellerophontes zijn eigen zoon was. Het was niet vreemd dat hij op zoek ging naar het magische paard Pegasus, gezien het feit dat beide vaders zich met paarden bezig hielden. Na veel mislukkingen vroeg hij de ziener Polyeidus om hulp.

Hij volgde de instructies van Polyeidus op en bracht de nacht door bij een altaar van Athene. Hier kreeg hij de droom dat de godin hem een magische gouden teugel gaf. Hij werd wakker en de teugel uit de droom in zijn handen. Verstandig als hij was, offerde hij aan Athene en Poseidon. Hierna ging hij naar de plaats waar Pegasus graasde, en beteugelde hem en bereed het paard zonder moeite. Trots op zijn succes ging hij naar Koning Pittheus en kreeg toestemming om met zijn dochter Aethra te trouwen. Maar voordat het huwelijk kon plaatsvinden, doodde hij een man, mogelijk een van zijn broers, en werd verbannen.

Hij ging naar Koning Proetus om gereinigd te worden voor zijn misdaad. Dit gebeurde, maar toen hij als gast bij Proetus verbleef, probeerde de vrouw van de koning, Stheneboea, hem te verleiden. Als een eerbaar man weigerde Bellerophon op haar advances in te gaan. Hierdoor werd Stheneboea woedend die hem toen er vals van beschuldigde dat hij had geprobeerd haar te verleiden.

Proetus probeerde toen van Bellerophon af te komen zonder hem in het openbaar te moeten beschuldigen. Bovendien kon hij zijn gast niets aandoen omdat dit een belediging was van de goden. Maar hij vond er iets op en zond Bellerophon met een verzegelde brief naar de vader van zijn vrouw, koning Iobates.

Toen Bellerophon op Pegasus gezeten aankwam, werd hij vriendelijk als gast ontvangen in het huis van Iobates. Iobates maakte de brief open en las de beschuldigingen van Stheneboea tegen Bellerophon. Hiermee kwam Iobates in dezelfde situatie als zijn schoonzoon Proetus: hij kon niets openlijk doen.

De oplossing van Iobates bestond erin Bellerophon te vragen een serie moeilijke, normaliter dodelijke taken te verrichten. Maar Bellerophons moed en kundigheid als boogschutter, gecombineerd met de kracht van Pegasus overwonnen alle moeilijkheden. Geveogd bij zijn afkomst brachten zijn offers en eervolle daden hem de gunst van de goden. Zijn taak bestond erin de verschrikkelijke Chimaera te doden. Toen hij hiermee succes had, werd hij weggezonden om de Solymi, een stam in de buurt, te verslaan, die allang de vijanden van Iobates waren. Na zijn overwinning zond de koning hem weg om te vechten tegen de Amazonen. Hij won weer. Wanhopig legde Iobates een hinderlaag tegen Bellerophon met zijn hele leger. Dit leger werd tot op de laatste man gedood.

Nu besefte Iobates dat de goden Bellerophon begunstigden en dat deze gunst niet zou zijn gegeven aan een oneervolle gastvriend. Iobates gaf Bellerophon de helft van zijn koninkrijk, inclusief de beste landbouwgrond, en gaf bovendien zijn dochter Philonoe aan hem ten huwelijk.

Er zijn twee verhalen over het lot van Stheneboea. In het eerste nam Bellerophon wraak door haar uit te nodigen voor een ritje op Pegasus en haar dan van het paard af te schuiven zodat ze van grote hoogte neerstortte. Dit lijkt niet passend bij een held. In de andere versie hoort Stheneboea dat Bellerophon met haar zuster getrouwd was. Ze weet dat dan haar laster uit zou komen en pleegt zelfmoord.

Het leek dat Bellerophon voor altijd gelukkig zou leven. Zijn roemrijke daden werden overal bezongen. Hij was gelukkig getrouwd. Philonoe baarde hem twee zonen, Isander en Hippolochus, en twee dochters, Laodameia en Deidameia. Zijn onderdanen beminden en eerden hem.

Dit was nog niet genoeg voor Bellerophon. In zijn arrogantie besloot hij dat hij met Pegasus naar de Olympus kon rijden en de goden kon bezoeken. Zeus maakte snel een einde aan zijn reis door een horzel te sturen om Pegasus te steken en Bellerophon van het paard te werpen. Hij overleefde zijn val, maar bleef kreupel. De rest van zijn leven moest hij rond de aarde zwerven. Geen enkele mens kon hem helpen vanwege de beledigingen van de goden. Hij stierf eenzaam. Volgens een ander verhaal zijn Bellerophon en zijn paard tot sterren verheven.


mythen