Tantalus (Τάνταλος), legendarische koning van Sipylus in Lydië, zoon van Zeus en vader van Pelops en Niobe. De meeste verhalen die over hem bekend zijn hebben betrekking op zijn misdaden en de bestraffing daarvan; over wat hij misdaan had bestond in de oudheid geen eensgezindheid. Herhaaldelijk komt naar voren dat T. van de talrijke gunsten die de goden hem hadden verleend, misbruik had gemaakt, o.a. door voedsel van de goden te stelen en dat aan de mensen te geven. Een andere versie wil dat hij, toen de goden eens bij hem te gast waren, zijn zoon Pelops zou hebben geslacht en hun als maaltijd zou hebben voorgezet. Zijn eeuwigdurende straf bestond hierin dat hij tot aan zijn kin in het water stond met boven zijn hoofd takken met vruchten. Telkens als hij probeerde te drinken, week het water terug en als hij naar het fruit greep, waaiden de takken opzij. Soms is er ook sprake van een steen die boven zijn hoofd hing en voortdurend dreigde te vallen. Volgens Pausanias beeldde de schilder Polygnotus beide versies af op zijn voorstelling van de onderwereld in Delphi.
Lit. W. Scheuer (Roscher 5, 75-85). J. Schwenn (PRE 4A, 224-229).
[Schouten]