Niobe

Niobe (Νιόβη), legendarische dochter van Tantalus, echtgenote van de thebaanse koning Amphion. N. had zeven zoons en zeven dochters (volgens andere versies van de sage vijf, zes of tien zoons en vijf, zes of tien dochters) en liet zich smalend uit over de godin Leto, die maar twee kinderen had, Artemis en Apollo. Tot straf doodde Artemis haar dochters en Apollo haar zoons met pijlschoten. N.'s smart over het verlies van haar kinderen was zo hevig dat ze in een rots veranderde, die de vorm had van een schreiende vrouw. Volgens Homerus (Ilias 24, 614vv) en Pausanias (1, 21) bevond deze rots zich in het Sipylus-gebergte bij Magnesia ad Sipylum in Lydië. Volgens anderen vloeide N. van verdriet uiteen in regenwater.

In de beeldende kunst was de geschiedenis van N. een geliefd thema. Aanvankelijk lag de nadruk op het lot van N.'s kinderen die het slachtoffer worden van de pijlen van Artemis en Apollo (Niobidenschilder); later kreeg het leed van N. zelf meer aandacht, zoals bij de bekende Florentijnse groep van moeder en dochtertje, die teruggaat op een voorbeeld uit het laatste kwart van de 4e eeuw vC.

Lit. Homerus, Ilias 24, 602-617. Ovidius, Metamorfosen 6, 146-312. A. Lesky (PRE 17, 644-706). G. Mansuelli (EAA 5, 517-524). [Schouten]