Triton

Triton vecht met Heracles Amfoor uit Caere geschilderd door Execias (540 vC)

Triton (Τρίτων), griekse zeedemon met een vissestaart, zoon van Poseidon en Amphitrite. De etymologie van de naam is onduidelijk; het element tri, dat zowel in Triton als in Amphitrite voorkomt, is waarschijnlijk voorgrieks en betekent misschien 'water'. Toen de Argonauten op hun terugtocht naar huis in Libië terechtgekomen waren, zou T. hun de weg naar Griekenland gewezen hebben (Apollonius, Argonautica 4, 1550-1622). Aeneas' strijdmakker Misenus stortte door zijn toedoen in zee, toen hij een wedstrijd in het hoornblazen met hem wilde aangaan (Vergilius, Aeneis 6, 171-174). Herhaaldelijk viel T. de Nereïden of badende vrouwen in het algemeen lastig; toen hij dit een keer deed bij vrouwen uit Tanagra, zouden dezen Dionysus te hulp hebben geroepen, die T. een afstraffing gaf.

In de beeldende kunst treffen we vaak voorstellingen aan van meerdere T.en op zwart- en roodfigurige vazen en als decoratie. Ze vormen daar samen met de Nereïden en allerlei zeedieren herhaaldelijk hele stoeten rondom Poseidon. Dikwijls werden ze ook op grafmonumenten afgebeeld, waar ze de doden begeleiden naar de eilanden van de gelukzaligen.

Lit. F. Dressler (Roscher 5, 1150-1207). H. Herter (PRE 7A 245304). E. Paribeni (EAA 7, 989-993). - A. Rumpf, Die Meerwesen auf den antiken Sarkophagreliefs (Berlin 1939). [Schouten]