Fragmentum Muratorianum, de oudste bestaande lijst van als geïnspireerd beschouwde geschriften van het NT, genoemd naar de ontdekker L. Muratori (1740). Van het in slecht Latijn geschreven document (palimpsest uit de 8e eeuw, bewaard in de Bibliotheca Ambrosiana te Milaan) ontbreken het begin en het einde. Het omvat in totaal 85 regels en geeft niet slechts een opsomming, maar ook details over auteurs en canoniciteit van de genoemde geschriften.
Behalve de Evangelies en de Handelingen worden 13 brieven van Paulus, de brieven van Johannes en Judas en de Apocalypsen van Johannes en Petrus genoemd (niet vermeld worden de brief aan de Hebreeën, de Jakobusbrief en de Petrusbrieven). De Pastor Hermae, behorend tot de post-apostolische tijd, wordt er aanbevolen voor privélezing. Verder worden verschillende ketterse geschriften veroordeeld.
Het F. stamt uit de 2e helft van de 2e eeuw
(waarschijnlijk uit Rome). De auteur is onbekend
(toeschrijving aan Hippolytus van Rome is uiterst
onzeker). Het is geen officieel stuk van de kerk. De
mogelijkheid bestaat dat de latijnse tekst teruggaat
op een grieks origineel.
Lit. Uitgaven: G. Rauschen, Monumenta minora saeculi secundi².
Florilegium Patristicum 3 (Bonn 1914), 24-34. H.
Lietzmann, Das Muratorische Fragment und die monarchianischen
Prologe zu den Evangelien (KT 1; Bonn 1933). Hennecke
1, 18-20 (duitse vert.). - H. Leclercq (DAL 12,
543-560). - A. v. Harnack, Über den Verfasser und den
literarischen Charakter des Muratorischen Fragments (ZNW
24, 1925, 1-16). H. Koch, Zu A. von Harnacks Beweis für
den amtlichen römischen Ursprung des Muratorischen Fragments
(ib. 25, 1926, 154-160). J. Campos, Epoca del fragmento
Muratoriano (Helmántica 11, 1960, 485-496). K. Aland,
Das Problem des neutestamentlichen Kanons (Neue Z. f.
syst. Theol. 4, 1962, 220-242).
[Bartelink]