Bit-Agusi
Bit-Agusi was een kleine arameese staat ten noorden
van Aleppo (Beroea) in Noord-Syrië, met Arpad als
hoofdstad, waarvan de naam soms ook voor het
land gebruikt werd. Een oudere benaming voor het
land is Jachanu of Achanu. Een Agusi of Gusi,
vorst van dat land, wordt door Assurnasirpal II genoemd.
Hij was de stichter van een nieuwe, nu zeker
arameese staat, of in ieder geval dynastie.
Agusi's opvolger Arame hield zich meest afzijdig
van de grote coalities in Syrië tegen
Salmanasser III
bij diens opdringen naar het Westen. B.-A. bleef, enigermate
verkleind, zelfstandig. Uit assyrische bronnen
is daarna pas in 805 een nieuwe aanval op
Arpad bekend. In de tussentijd valt misschien de
vermelding van Bar-Gusi in de stèle van Zakir van
Hamath. Bedoeld moet zijn de vorst van B.-A., die
waarschijnlijk deel uitmaakte van een anti-assyrisch
verbond. In de periode van verval van het assyrische
rijk vóór het optreden van
Tiglatpileser III
hoort Matiël, zoon van 'Atarsarnak. Hij behoorde
tenslotte tot een door Tiglatpileser III in 743 in
Kumuch verslagen pro-urarteïsche coalitie. Arpad
viel echter pas in 741, terwijl Tiglatpileser de stad
in 740 weer bezocht. Sargon II had weer te kampen
met een opstand in Arpad. Daarna bleef het land
een assyrische provincie.
Lit. M. V. S'eton-Williams, Preliminary report on the excavations
at Tell Rifa'at (Iraq 23, 68-87). H. Donner/W.
Röllig, Kanaanäische und Aramäische Inschriften 1-3 (Wiesbaden
1962-64). [v. Driel]