Mamertijnen (latijn Mamertini; Μαμερτῖνοι), letterlijk 'zonen van
Mamers' (oskische naam van de god Mars), noemden
zich de campaanse huurlingen van
Agathocles
van Syracuse
toen zij na diens dood (289 vC) Messana
overmeesterd hadden, van waaruit zij het
noordoosten van Sicilië plunderden. Zij werden tijdelijk
door Pyrrhus bedwongen en leden ca.
265 vC een zware nederlaag tegen
Hiëro II van
Syracuse, tegen wie zij eerst de Carthagers, vervolgens
de Romeinen te hulp riepen. De bezetting van
Messana door de Romeinen lokte de
eerste punische
oorlog uit (264-241). De trouw die de M. daarin aan
de Romeinen betoonden, beloonden dezen door aan
Messana onder de naam van civitas Mamertina de
status van civitas foederata te verlenen.
Lit. W. Kroll (PRE Suppl. 6, 1935, 240). - M. Särstrom, A
Study in the Coinage of the Mamertines (Lund 1940). A.
Heuss, Der 1. Punische Krieg und das Problem des römischen
Imperialismus (Historische Zeitschrift 169, 1949, 457-513).
[A. J. Janssen]