Messana

kaart SicilieMessana (Μεσσάνα), het tegenwoordige Messina op de noordoostpunt van Sicilië. Gesticht in de tweede helft van de 8e eeuw vC door chalcidische piraten uit Cumae, beheerste de stad, die haar oudste naam Ζάγκλη aan de sikkelvormige haven te danken had, de straat van Messina. M. stichtte op zijn beurt Mylae (ca. 700 vC) en Himera (649 vC) en kreeg zelf een grote bevolkingsaanwas door de komst van vluchtelingen uit Milete en Samos (na 494 vC). Tijdens daarop volgende troebelen greep de tiran Anaxilas van Rhegium naar de macht en verving de bewoners grotendeels door geëmigreerde Messenïers, die de plaats de naam M. gaven.

Democratisch bestuurd sinds 461 vC, koos M. in het conflict tussen Athene en Syracuse in 427 vC eerst de zijde van de Atheners, maar vervolgens sloot het zich bij Syracuse aan. Tijdens de atheense expeditie van 415 vC bleef het neutraal. In 396 vC werd de stad door de Carthagers verwoest, maar reeds een jaar later als kolonie van Syracuse herbouwd.
muntNa bevrijd te zijn door Timoleon werd zij later door Agathocles opnieuw aan Syracuse onderworpen. Na diens dood in 289 vC maakten zijn campaanse huurlingen, de Mamertijnen, zich meester van M. Het feit dat dezen in 264 vC tegen Hiero II van Syracuse tegelijkertijd de hulp van de Romeinen en de Carthagers inriepen, werd de aanleiding tot de eerste punische oorlog. Wegens zijn trouw aan Rome werd M. na 241 vC een civitas foederata en zo bleef het een belangrijke vlootbasis en een druk handelscentrum.

Bij recent archeologisch onderzoek is o.a. een heiligdom aan het licht gekomen. Op de Peutinger kaart (foto rechts: midden links) wordt M. ook genoemd.


Lit. H. Philipp (PRE 15, 1214-1231). G. V. Gentili (EAA 4, 1084-1086). - G. Vallet, Rhégion et Zancle. Histoire, commerce et civilisation des cités chalcidiennes du détroit de Messine (Paris 1958). [J. A. de Waele]


Kaart