Numantia
Numantia, hoofdstad van de Keltiberiërs
(Celtiberi) in Spanje,
gelegen aan de bovenloop van de
Durius (Duero) op een 1087 m hoog plateau; thans
Muela de Garray. N. speelde een
heldhaftige rol in de vrijheidsstrijd van de
Keltiberiërs tegen Rome, vooral in de z.g. numantijnse
oorlog (143-133 vC). Nadat
Metellus Macedonicus
zijn tegenstanders zware verliezen had toegebracht
(143-142), poogden
Quintus Pompeius
en Hostilius Mancinus
vergeefs de stad
zelf tot overgave te dwingen; eerstgenoemde sloot
noodgedwongen een verdrag, dat hij echter later
verloochende, Hostilius ontkwam in 137 met een
troepenmacht van 20.000 man ternauwernood aan
een gruwelijke ondergang, eveneens door een verdrag
te sluiten, dat de senaat echter weigerde te
ratificeren.
Tenslotte gelukte het Scipio minor (Numantinus) in 134 en 133 na een beleg van acht maanden, dat de ingeslotenen zelfs tot kannibalisme bracht, N. in te nemen. Op de dag voor de capitulatie pleegden de meeste overlevenden zelfmoord, de stad werd door Scipio platgebrand. Ten tijde van Augustus ontstond ter plaatse een onbelangrijk stadje, dat op het eind van de 4e eeuw nC verlaten schijnt te zijn. Opgravingen hebben het grondplan van de keltiberische stad, de belegeringswal van Scipio en, in de omgeving, resten van dertien romeinse legerkampen aan het licht gebracht. Hierbij een foto van het opgravingsterrein.
Lit. A. Schulten (PRE 17, 1254-1270). - Id., N., die Ergebnisse der Ausgrabungen 1905-1912 1-4 (München 1914-1931). Id., Geschichte von N. (ib. 1933). F. Behn, N. und seine Funde (Mainz 1931). [Nuchelmans]