Pisae

kaartPisae (Πίσα), oude stad in Midden-Italië op de samenvloeiing van Auser (Serchio) en Arnus (Arno), ca. 12 km van de tyrrheense kust; thans Pisa. P. was waarschijnlijk oorspronkelijk ligurisch, doch in de antieke bronnen wordt het vaak als etruskisch vermeld. Een stichtingssage verbindt het met Pisa in Elis op de Peloponnesus. In de necropolen rondom P. treft men vanaf de 5e eeuw vC etruskisch materiaal aan, doch daarnaast duidelijk niet-etruskische vondsten. Sinds 238-236 vC bondgenoot van Rome, werd de stad vanaf 195 een belangrijke militaire basis tegen Ligurië. Na de onderwerping van dit gebied verloor P. aan betekenis. In 86 vC werd de stad municipium, onder Augustus colonia.
In de keizertijd wordt zij nog slechts zelden vermeld. Van de antieke stad zijn slechts weinig resten over behalve de thermen van Nero (foto rechts).


Lit. L. Banti (PRE 20, 1756-1772). P. Bocci/P. Arias (EAA 6, 193-195). - N. Toscanelli, Pisa nell' antichità 1-3 (Pisa 1933v). A. Neppi Modona, Forma Italiae 7. Regio VII, fasc. 1, Pisae (Rome 1953). [Verhaeghe-Pikhaus]


Kaart